sẽoog-kiuug rasm 29 soaba, yʋʋm 1987

Misie le President, yãagdba taoor ramb fãa gili : m datame tɩ mãrs kanga bɩ ed tõog n gom yell nif a yembra sẽn namsd ed fãa wã ; Samda wƐngẽ , la Afrik loga me wƐngẽ. Wala Sugrã a yaa bumb sẽn tar yõod wusgo tond na yi fara pʋgẽ. Ad yaa rẽ ying la m rõlg m gomda, ed sẽn na tõog n leok taaba a zug yinga. Burkin baood n nan wilga ne yƐƐsg sẽn yãnka a toogo. Ed sẽn yƐƐsda  yaa  OUA    sƐk ramba sẽn pʋgd la eb wend taaba ti lʋisem meng toor pa be wʋsg ed sẽn maanda ying ye.

Misie le President, teng taoor ramba a wana n wa ka, yaool n mik tɩ eb tog n wa goma Afrik yelle Afrik teng-laaga meng zugu ? Misie le President : teng taoor ramba a wana n sakd kʋɩdbgo eb san boolob Pari, Londre bɩ Wasington tigri, n yaool n mik tɩ b pa toẽ  wa Adiis Abeba yama ka ? Yaa bumb sẽn tar yõod wʋsgo ne do (nug-poakse). M miime t wʋsg taara gɩdgr hakɩɩk sẽn kɩte tɩ eb pa wat n ye. Yaa rẽ ying lam dat n wilg yã m tagsgo.

Misie le President, m datame tɩ ed vigl sɩbgr-naoore teng taoor ramb niisi sẽn pa watba yinga. Ed maan wala keoor buud sẽn nan kõ neb-niis sẽn tareb zʋg sõme yinga, ninb sẽn watb wakat f ãa wala tonda ( laado), tɩ eb songba eb tʋʋm kẽer pʋsẽ. Makre, porzƐ ramba ed sẽn taasd BAD (Banque Africaine de Dévéloppement) wã, sƐgdame tɩ eb gees ton afrik nellma, n yaool n kõ songra. (nug-poakse). Sẽn paoodb ne afrik nellma wã, sƐgd n paame sɩbgre. Woto nƐba f ãa nã n wa tigsg ramba ed sẽn vignda.

Misie le President, m dat n wilgame me tɩ samda yaa buumbu ed sẽn pa tog n yim ye. A zugu yãm mẽng-y toore mi la a sẽn yaa soab yãm tẽngẽ wã, bala y rika sadr sẽn taar pang la raoodo. Sadr ramb sẽn wẽnda pa tar makentaar ne-y yʋʋmda la y zoob-peenda ye. (laado). President Habib Burgiba sẽn pa tõog n zẽk eb naoore n wa tigs kanga me kõo koaeeg sẽn taar yõod ne Afrik, Tunisi eb sẽn rik sadr ramb sẽn taar pang la raoodo, nin-buuida, loaga la politika yinga. La Misie le President, ed nan basame ti tẽng-nãnambg fãa baood tɩɩm samda yinga, buum sẽn toẽ yi sabaab tɩ  zaab yiki n kaoog tẽng-sugri la a le sãam ed afrik naagtaaba mƐbo ? Makr bamba fãa m sẽn rika, sƐgdame tɩ ed OUA tigsg ramba kõ leookr sẽn nan maag ed fãa  pelse samda zugu. Ed tẽedame tɩ ed sãn nãn maan vaeesg samda zugu ya la a sɩngrẽ wã la ed lebda. Samda sɩngr me lebg n rʋʋda nasaar wã sẽn kiẽd zamaan yʋʋmde (colonialisma wakato). « Nineb sẽn lebgb assistant teknik ramba », la m tẽed ed toẽ booloblame tɩ « asasin teknik ramba », kʋʋdba. Yaolẽ n yaa bamba n wilgd ligda baoob ziiga, eb sẽn boond tɩ bayƐƐr de fon ramba. Yaa goomd-bila sẽn be ed nõorẽ daar fãa tɩ ne wala nin-bamba ramba songr toẽ seka na song neba taaba tɩ b kiẽng taoore. Eb sagla tondo, la eb togld BayƐƐr de fon ramb kaeensa ziiga. Eb wiligd la sƐb, la so-sõme niisi ed sẽn nan tu n paam samdã. Tond di samdã yʋʋm  pisnu (50), yʋʋm pisoobe (60), la sẽn yɩɩd boto. Rat n wiligame tɩ eb belgdlame tɩ ed ningd ninbuida nõong pʋgẽ yʋʋm pisnu pʋgẽ la sẽn yiid boto.

Samda sẽn bee ziini runda runda zuga, yaa nao-kẽndr sẽn vigl ne sɩlm n nan kɩ ted toara kiẽnd tùudẽ nin-zẽms raabo. Woto kɩtame ted fãa lebg yeemse neb-nineb sẽn paameb yaam-yoodo, la yaam vƐƐnem n nan bingb ligdi ed nẽngẽ tɩ wa lebg modgr ted lebse. Eb yeelame ted yao samda. Pa yamleoog yelle ye. A leb n pa lebs bi ra lebs me yell ye

Misie le President : ed kelgame la ed pãb nugpogse NorvƐs minitr ramba taoor soab sẽn waa n gom ka wã. Eb yeelame, ne eb sẽn ya nasaara wã fãa, tɩ pa samda fãa n tõe n yao ye. M nan kell n baas eb goomda n yetẽ, tɩ samda pa nan yao ye. Samda pa nan yao ye, tɩ bala, sẽn pengb tonda pa nan ki ye. Ed bang rẽ tiiri. La ed san yao, yaa tond n nan ki. Ed bang rẽ me. Sẽn kiẽesb tond samda pʋgẽ wã, maala wala reem buudu eb  sẽn taõodẽ n ritẽ . Eb sẽn da rita, goomd ra ka ye. La marsã eb sẽn sɩngẽ n pa leb n ritẽ, la eb sẽn mõgded tɩ ed lebsb eb ligidi. La eb yik n goomd kriz ekonomik  yelle. Ayo, Misie le President, eb tãoome, eb kongame, woto la reema zandaado tɩ vɩɩma me ket n kẽnd taoore. (Nugpogse).

Tond pa toẽ yao samda tɩ bala ed pa tar sẽn nan yao ye. Tond pa toẽ yao samda, tɩ bala ed pa rɩ ned samd ye. Ed pa toẽ yao samda, tɩ bala neba taab n tog n yao tondo duni kanga tẽn-bƐd sẽn pa toẽ yao. Ad yaa zɩɩm-samde. Yaa tond zɩɩm n daage. B gomda Plan Marshall sẽn song nasar-tẽng ta le b n manega logo. B yaol n pa gomd Plan africain, tond ne-sablsã sẽn zab n song nasar-tẽnga lima naaba Hitler sẽn wa n yika a zabr ye. Yaa anã n faag nasar-tẽnga ? Yaa Afrik. Rẽna goam pa gomd ye. Tond me sindame n getẽ. Neba taaba san pa toẽ n mõon ed yell-sõme wã, bi tond mõdg n wilg ti ed ba ramb yɩɩ ne-giini sẽn zab n fãag Europ ta yi lima naaba soolem pʋga. Samda me yaa zab kaensa fãa sabaabo. B sẽn gomd loga nonga eb yiibgdame tɩ pa bumb sẽn sɩng vugr ye. A yaa bumb sẽn be wakat fãa, hal n nan tarẽ yangre wakat bud fãa, zãma wã sẽn nan bang sẽn sƐgd a yinga a namsdba taoore. Runda runda eb gomda loga nongo ti bala zãma pa sak paoonga fãa sẽn be neb sõor sẽn pa waoog nugẽ ye. Loga taara nong ti bala, neb n bing ligd tẽn-zimse sẽn sek Afrik na kiẽng taoore. Loga nonga me, yaa tɩ zãma wã pa sak a na vɩ zak-zagd pʋsẽn tɩ rakãab sẽn pa waooga vɩ nãarẽ ye.

Loga nonga me yaa tɩ zãma wã, pa rat n sak n yɩ wala Soweto Johannesburg taoore ye. Sẽn wilgd ti ya maoore, loga taoor-ramb sẽn kõ gaand bãan yinga. B kostadame tɩ ed naagba n bao sʋka. Sẽn na sõng loga taoor-ramb tɩ eb paam n zind sʋka. Pa sẽn na sõngd zãma wã ye. Ayo ! tond pa tõe n yɩ som-zɩtb ye. Tond pa tõe sõng sẽn yuudb tond nin-buiida zɩɩm la eb ritb tʋʋlg yõod ye. Tond pa tõe n yãagb yell kʋʋdg kanga pʋgẽ ye.

Misie le President : ed wʋmda eb sẽn gomd ziis fãa sƐk ramb yelle, nasar ramb sẽn boond tɩ Club. Rom tara a Club, Paris me tarẽ. Eb le goomda groupe ramb me yelle. Tond me tõe n tigsa taaba n me vigli ed club la ed groupe. Ed maan tɩ runda tƐk bi ed vigl Addis Abeba club samda kõ yao yinga. Ad yaa woto, la ed tõe n yeel runda, tɩ ed sẽn zãgsd yaooda, pa zabr la ed baood ye, yaa sẽn nan wilg ne saambir-yam bum ning sẽn be. Sẽn be ; nasar-tẽng nin-buiida pa tar yelle ne Afrik-nin-buiida ye. Sẽn baoodb n nan wẽgb Afrika, yaa nin-bamb-ramba n wẽg Europ. Tond tara bƐ yƐnga. Tond Addis-Abeba sula tog n wiliga ned kam fãa tɩ samda pa nan yao ye. Tond sẽn yet tɩ samda pa nan yao wã, pa rat n yeel tɩ ed pa tar pʋ-tẽere, bi burkindlem, bi no-gomd-sɩd ye. Tond tẽedame tɩ tond tagsga ne ed taaba rẽnd pa yembre ye. Sebr-songa la alkuraana pa tõe n song song yende sẽn wẽgda zãma wã ne ned nina eb sẽn wẽgda ye. Togame tɩ ed lebg n gʋls sebr-songa ziis a yiibu, la alkuraana me ziis a yiibu. (Nug-pogse). Tond pa tõe n sak bamb tagsga ye. Ed pa nan sak tɩ eb gomed pʋ-tẽer goam ye. Ed pa rat ti eb wa gomd n zẽkd sẽn yaoba la b sikd sẽn pa yaoba ye. Tond tog n wilgame mẽnga, tɩ yaa sɩd runda, tɩ wagd bƐda yaa rakãa bƐda. Nong-soab san zuk bumbu ya bum-bila, sẽn nan fãaga a yõore. Ya rakãa-ramba n zud lẽmpo wã la duana. Bamb n wẽgd nin-buiida.

Misie le President : Ad pa nõ-baoosm ye. Yaa sẽn dat n wilg soƐ ed sẽn nan n tu. M datame tɩ ed runda sƐka rik noore sẽn wilgd  tɩ ed pa nan yao samda ye. Pa sẽn tuud ne zabr yam ye. Yaa sẽn dat tɩ ed da wa yik yembr yembre n kiẽng ti eb ti kʋd ye. Burkina Faso a yembr bal san n rɩk sadr tɩ a pa nan n yao samda, m pa nan wa ka sƐk ninga sẽn wata wã ye. La ne ed fãa songre, m sẽn data ( nug-pogse), ne neba fãa songre ed toẽme pa yao samda ye. Ed san pa yao, ed toẽ rika ed lagd-bõonega n songd tẽnsa, tɩ eb kiẽng taoore. La sẽn nan n baase, m toẽ wilga tẽns ninesb samde ed sẽn tara,  tɩ ed pa nan n rik ligida n maan sẽn pa tar yõod ye. Ed nan modgame tɩ ligd ning ed sẽn binga, kiẽ tẽnsa manegr pʋgẽ. Sẽn be me, ed sƐgd n basa kiẽng n tɩ kiẽ samd n nan da bug-raado, bala Afrik-tẽng fãa sẽn nan daa bug-raoogo, tẽng kang bãng tɩ yaa Afrik-biig la nan kʋ. Kõ tol n yɩ Europ, bɩ Asi-biig ye. Woto fãa wilgdame tɩ ed sẽn gesd samda neng nina wã, ed tog me mõdgame n paam tɩɩm bug-raada raab me wƐngẽ. M yaa sodooga, la m tara m bug-raoogo. La misie le president, m ratame ti ed rʋʋge ed bug-raada. Mam tara bug-rao yend bal ka, la wʋsg sẽn be ka wã tarb la wʋsgo b sẽn solge.

Ad m saam biisi, ne ed fãa songr yinga, ed toẽme tɩ bãan zindi ed tẽnsẽ wã. Ed toẽme me, n kel n tu ne sabaab-sõme kẽnsa, n tʋm n maneg Afrik. Bala ed tẽn-gãonga, la ed tẽnga biis tara panga. Ed tara panga, la ra-bƐda winneg sẽn yikdẽ la a lʋitẽ, Yaang, la rapoore. Ed tara bangr sẽn sek ed nan maan bum wʋsgo.

Misie le President : Ed maan tɩ Addis Abeba sƐka, kel n yɩ naag-taaba n zab ne samda. Ed mõdg tɩ kel n yɩ Addis Abeba ka la ed nan tʋm tɩ tẽns sẽn vɩ nong la yiir pʋgẽ bas bug-raada raabo. Bug-raada ed sẽn raada pa tar yõod ye. Ed mõdg me tɩ Afrik-raasa yɩ Afrik koamba raase. Ed maan ed bu-yooda Afrik , n sƐgla Afrik, n rɩa Afrik. Ed ko, ed sẽn rata la ed rɩ ed sẽn kooda soaba, la ed bas kiẽng n ti ra tẽnga to. Burkina Faso wa n nan wiliga yãmb laamdo, ed sẽn ko Burkina Faso, n wʋg Burkina Faso, n sẽ Burkina Faso n nan yelg Burkindamba. Maam ne m poorẽ damba yera fuud ed koaadb la ed sʋn-wʋgdb sẽn maane. Gis yend mẽnga pa yi Europ bɩ Amerik ye. (Nug-pogse)

 

M pa rat n nan maan fuud wags-taab ka ye, yaa sẽn nan wilgi bala, tɩ ed tog n sak n vɩɩmda afrik, sẽn ya pʋ-peelem, la bas-yadr vɩɩm.  M pʋʋsdi la barka misie le president.

 

Burkin saka Kuum n zoe yande !

Traduction :Cyriaque Yameogo

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.